İslam dini terimi olarak Kurban, Allah’a yaklaşmak ve Allah rızasına ermek niyetiyle kesilen, kurban edilen, hayvan demektir.

Sözlükte "yaklaşmak, Allah'a yakınlık sağlamaya vesile olan şey" anlamına gelen kurban ibadeti insanlarla var oldu. Hatta halk arasındaki kullanılan tabirlere de yansıdı. "Kurban olmak" tabiri sevginin halk arasında gösterme biçimi oldu.

İnsanlar inandıkları dinin gereği her zaman kurban sunma eyleminde bulunmuşlardı. Hangi sebeplerle kurban insanlık tarihi boyunca vardı?

*Hayranlık: İnsanlar kendisine olağanüstü gelen şeylere hayranlık duymuşlardı ve o hislerini hayran oldukları varlıklara kurban ile dile getirmişler.

* Şükran: İnsanoğlu kendisine bahşedilen şeyler için inandığına ilahına şükran duyar teşekkürünü de kurban ile sunardı.

*Gönül alma: İlkel dinlerde tanrının gazabından korunmak veya işlediği günahı affetmesi için kurban eyleminde bulunurlardı.

*Adak: İnsanlar bazı dileklerinin Allah tarafından kabul edilmesini ister. Dileği gerçek olunca da kurban keser.

*Kefaret: İnsanlar yaptıkları fenalıklar ve işledikleri günahların karşılığı olarak kurban sundular.

Yılda bir kere yaptığımız, hatırladığımız, fizik ötesine geçtiğimiz bayram. Bu bildiğin, gördüğün, yaşadığın dünyanın çok daha ötesinde dünyalar var, hayat var. O hayatı hisset diye Allah kurbanı lütfediyor. Bayramı lütfediyor. İşte yine günlerden bir gün ama bakıyorsunuz biz bayramı öbür günlerden ayırıyoruz. Bambaşka bir sevinç yaşıyoruz, mutluluk yaşıyoruz, birbirimizle kucaklaşıyoruz. Kurban; her anın, yediğimiz her lokmada O’nun büyüklüğünü, bize olan lütfunu, değerini anlamamız için… Yine bayram; her günümüzün bir nevi Allah’a yakınlaşmak ve birbirimizle kucaklaşmak için büyük bir imkân olduğunu bize anlatmak için bize lütfedilmiştir.

DİVAN ŞAİRLERİNDE KURBAN

Didüm işigüne yüzüm süreyim güldü didi

İşte bak Ka'be gerek hâcı gerek kurbân ol

(Necâti)

Şâir, sevgilinin eşiğine yüz sürmeyi murad ettiğinde sevgili Kâbe'ye bakmanın bile sevap olduğunu ima eder biçimde: "İşte bak Kâbe! Hem hacı ol, hem kurban!" der.

Şimdi tîg-ı cevr ile öldürme kurbân oldugum

Iyd-ı adhâ geldügünde idesin kurbân-ı ıyd

(Bâki)

Büyüklerimin ellerinden, küçüklerimin gözlerinden öperim, dua ederlerken bizleri de hatırlamalarını istirham ederim. Her gününüzün bayram tadında geçsin; Kurban Bayramınız Mübarek Olsun…

YASMİN ÇETİN