“?nme ço?u zaman bir beyin hastal??? olarak bilinir ancak bir damar hastal???d?r. Cerrahi bir müdahale edilecekse kalp-damar cerrahisinin alan?ndad?r” diyen Kalp ve Damar Cerrahisi Uzman? Prof. Dr. Bar?? Çaynak, inme ile ilgili merak edilenleri anlatt?... 

Temel olarak iki sebepten olur. Beyin içindeki damarlar?n patlamas?na ba?l? kanamaya ba?l? olabilir. Ancak daha s?kl?kla ince beyin damarlar?n?n t?kanmas?yla, o damar?n besledi?i bölgeye kan ak???n?n kesilmesinden olur.

Beyin damarlar?n?n t?kanmas? iki sebepten olur: Kalp içerisinde olu?an bir p?ht? beyine atar ve içinden geçemeyece?i kadar küçük bir damara ula??nca damar? t?kar. Di?er bir nedeni ise beyni besleyen ?ah damarlar?n?n daralmas? ve darl??? olu?turan ya? ve kireçli yap?lar?n koparak ileride daha ince damarlar? t?kamas?yla olur.

YAKIN AKRABANIZ ?NME OLDUYSA R?SK ALTINDASINIZ DEMEKT?R 

?ah damar? t?kan?kl?klar? ateroskleroz dedi?imiz hastal?ktan dolay? olur. Kalp damar? veya bacak damar? t?kan?kl?klar?ndan bir fark? yoktur. Genetik yatk?nl?k en önemli nedenlerindendir. Yak?n akrabalar?n?zda inme veya kalp krizi geçiren, by-pass veya stent olan ki?iler varsa risk alt?ndas?n?z. Sigara, yüksek tansiyon, ?eker hastal???, obezite, hareketsiz bir ya?am di?er risk faktörleridir.

Maalesef ?ah damar? darl?klar? ço?u zaman hiç bir belirti vermez. ?lk belirti inme olabilir. Bir kolunuzun veya baca??n?z?n, bazen ikisinin birden tutmamas?, konu?amama, ani körlük inmeye ba?l? olu?ur. Bazen bu belirtiler olup k?sa sürede düzelir, bu duruma "Geçici iskemik atak" deriz. Bu hastalara yap?lan tetkikler sonucunda ?ah damar? darl??? tespit edilirse bir an önce stent ya da ameliyatla darl?k giderilmelidir.

KOLAY TE?H?S ED?L?R

?ah damar? t?kan?kl??? kolay te?his edilebilir bir hastal?kt?r. Doppler dedi?imiz ultrason ile darl?k te?hisi ve darl???n derecesi tamamen boyun yüzeyinden göruntülenir. Ancak darl?k yüzde 70 ve üzeri ise ameliyat yapmadan mutlaka bir anjio goruntülemesi yap?lmal?d?r. Klasik bir anjio yap?labilece?i gibi, bilgisayarl? tomografi ile sanal bir anjio da olabilir. 

?ah damar? darl?klar? da, kalp damar darl?klar?nda oldu?u gibi anjio ile stent tak?larak veya ameliyatla tedavi edilir. Bu ameliyatta kalp by-pass ameliyat?ndan farkl? olarak t?kal? damar?n ilerisine yeni bir damar dikilerek darl?k by-pass edilmez. T?kal? damar aç?l?r, t?kan?kl?k temizlenir ve bir yama ile damar geni?letilerek dikilir. 

?AH DAMARI TIKALILARIN YARISINDAN FAZLASINDA KALP DAMAR TIKANIKLI?I DA VARDIR

?ah damar? t?kan?kl??? giderilirken stent yap?lmasi ameliyata oranla beyne bir parça atmas? ve i?leme ba?l? bir inme geli?mesi aç?s?ndan daha risklidir. Stentte darl?k anjio gorüntülemesi alt?nda k?lavuz bir telle geçilir. Bu telin üzerinden bir balon ilerletilir ve darl?k k?sm?nda ?i?irilerek darl?k aç?l?r. Bütün bu i?lemler s?ras?nda darl??? olu?turan ‘Plak’ dedi?imiz ya? ve kireçten olu?an yap?dan bir parça koparak ince beyin damarlar?na atabilir. Ameliyatta ise damar?n darl?k olmayan temiz iki bölümünde ak?m kesilir ve darl?k olu?turan k?s?m aç?larak tüm plak temizlenir. Bundan dolay? parçac?k atma ihtimali çok dü?üktür.

Kalp ve Damar Cerrahisi Uzman? Prof. Dr. Bar?? Çaynak, “?ah damar? t?kal? ki?ilerin yar?s?ndan fazlas?nda kalp damar t?kan?kl??? da vard?r. O nedenle hem kalp hastal???n? erken te?his etmek, hem de ?ah damar? ameliyat? esnas?nda kalp krizi geçirme riskini ortadan kald?rmak için bu ki?ilere ameliyat öncesi kalp anjiosu yapt?r?r?z. Her ikisini de ameliyat etmemiz gereken bir durum oldu?unda hangi taraftaki darl?k daha kritikse ve mümkünse öncelikli olarak ?ah damar? ameliyat? yapmay? tercih ederek iki a?amal? operasyon planlar?z” diyor.

Inme sonuçlar? hayat boyu sakat kalman?za sebep olacak bir hastal?kt?r. ?ah damar t?kan?kl?klar? ?ikayet yaratmayan sinsi hastal?klard?r. ?yi taraf? kolay ve eziyetsiz tan? koyulabilir. ?nme geli?meden olaca??n?z bir ameliyatla, hayat boyu kal?c? bir sakatl?k geçirmeden sa?l?kl? ya?ayabilirsiniz.