ÖNEMLİ GELİŞMELER// 29 Eylül Perşembe, Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonunun 218. günü

22.55: Başkan Putin, ülkesinde kısmi seferberlik sürecinde hataların yapıldığını ve bunların düzeltilmesi gerektiğini söyledi. Putin, Rusya Güvenlik Konseyi ile ülkede ilan edilen kısmi seferberlik sürecini istişare etti. Kısmi seferberlik kapsamında sadece askerlik tecrübesi olanların hizmete çağrılması gerektiğini belirten Putin, "Askerlik için çağrılanların birliklere gönderilmeden önce mutlaka ilave askeri eğitim almaları gerekiyor.” dedi. Putin, çok çocuklu, kronik hastalığa sahip veya yaşlı kişilerle ilgili durumların dikkatli bir şekilde ele alınması gerektiğini vurgulayarak, "Bir hata yapılırsa, bu düzeltilmeli ve uygun bir gerekçe olmadan askere alınanlar evlerine geri gönderilmelidir." ifadelerini kullandı. Doktorların, normal asker gibi görev yapmalarına tepki gösteren Putin, şunları kaydetti:

"Bazı doktorların veya diğer mesleklerden profesyonellerin, gerçekten ihtiyaç duyulan alanlar yerine, motorize piyade eri olarak askere alındıkları durumlar var. Neden? Askerlik şubelerine kendi imkanlarıyla gelen ve sayıları çok fazla olan gönüllüler de geri çevriliyor ve tecrübeleri olmadığı için geri çevriliyorlar. Bütün bunlar, hızlı ve ayrıntılı bir şekilde ele alınmalıdır."

21.11: Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Putin ile telefonda görüştü. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'ndan görüşmeye ilişkin yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

"Görüşmede, Rusya-Ukrayna savaşına ilişkin son gelişmeler değerlendirildi.

 
Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmede, uzun süredir üzerinde çalıştıkları Rusya-Ukrayna esir değişiminin başarıyla sonuçlanmasından ve Birleşmiş Milletlerin de katkısıyla geliştirdikleri İstanbul Mutabakatı’nın işlemesinden memnuniyet duyduğunu ifade etti.

 
Kasım ayında süresi dolacak olan mekanizmanın uzatılmasının müşterek menfaat olduğunu belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rus gübresinin ve tahıl ürünlerinin kesintisiz ihracı konusunda da çalışmaya devam ettiklerini dile getirdi.

 
Cumhurbaşkanı Erdoğan, daha olumlu gelişmelerin önünün açılabilmesi için gerilimi düşürmeye yönelik adımlara ihtiyaç olduğunu, Rusya’dan da Ukrayna’daki bazı bölgelerin Rusya’ya katılımı meselesi başta olmak üzere, bu süreci kolaylaştıracak adımlar atmasının beklendiğini söyledi.

 
Rusya Devlet Başkanı Putin’den müzakerelere bir şans daha vermesini isteyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu süreçte kolaylaştırıcı bir rol oynamaya hazır olduklarını kaydetti."

18.36: Rusya Merkez Bankası, "dost olmayan" ülkelerden yerleşik olmayan yatırımcıların yurt dışına fon transferine ilişkin yasağı altı ay daha uzattı.

18.35: Bulgaristan Savunma Bakanı Dimitar Stoyanov, Kiev'in talebine rağmen Ukrayna'ya ağır silah tedarik etmeyeceklerini söyledi.

18.27: Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zaharova, boru hatlarında sabotaj ihtimali üzerinde durarak, "Temmuz ayında aynı yerde Bornholm Adası yakınlarında, derin deniz araçlarıyla NATO tarafından tatbikatlar yapıldı. Son birkaç yıldır ABD'li yetkililerin söyledikleri dikkate alınırsa Kuzey Akım boru hattının kapanması ABD'nin Avrupa'ya LNG arzını artırmasını sağlayacak" dedi.

18.25: ABD Savunma Bakanlığı'nın bu yıl Ukrayna için onaylanmış Amerikan askeri yardımlarının listesinden 17 milyar dolar değerinde silah ve teçhizat çıktı. Listede on binlerce tanksavar sistemi, yaklaşık bir milyon top mermisi ve bir dizi ağır ve uzun menzilli silah platformu var. Üst düzey bir Pentagon yetkilisi, 'Yüksek Hareketli Topçu Roket Sistemi HIMARS'ın gelecekte Ukrayna'nın savaş gücünün temel bileşeni olarak hizmet vermesinin amaçlandığını ve bunun Kiev'i uzun süreli savaşa hazırlamak için tasarlanmış büyük bir yatırım olduğunu' vurguladı. 

15.52: İzvestiya gazetesi, altı ay kadar İsrail'de kaldıktan sonra Kremlin'in Ukrayna politikalarını sosyal medyada yayınladığı mesajla sert bir dile eleştiren ünlü pop yıldızı Alla Pugaçeva'nın çocukları ile birlikte yeniden Rusya'dan ayrıldığını yazdı. Haberde, yakınlarına dayanarak "Pugaçeva'nın dönüş bileti yok" denildi.

15.50: Başkan Putin'in imzaladığı son kararname uyarınca Rusya, sınır komşusu bir ülke Rusya vatandaşlarına sınırını kapatmak kararı alırsa, bu ülkeye ait olup Rusya'dan transit geçecek TIR'lara sınırını kapatacak. Ruz lider hükümeri bu konuda yetkilendirdi.

15.47: Ruslar, seferberlik ve ülkeden toplu göç ortamında tekrar kripto para stoklamaya başladı. Kommersant'ın haberine göre, vatandaşlar öncelikle ABD dolarına sabitlenmiş USDT stabilcoini satın alıyorlar. 

15.44: Eski ağır siklet dünya boks şampiyonu Nikolay Valuev seferberlik celbi aldığını ve yakında askerlik şubesine gideceğini duyurdu.

15.42: Almanya'da eylül ayında yıllık enflasyon % 10'a çıktı. 

15.40: Finlandiya'nın Moskova Büyükelçiliği, Rus vatandaşlarının sadece "insani vize başvurularını kabul edeceğini" duyurdu. Turistik vize verilmeyecek.   30 Eylül'den itibaren Rus turistler için sınırın kapatılması onaylandı.

15.35: Kremlin Sözcüsü Peskov, Kuzey Akım'da yaşanan olayları devlet düzeyinde terör saldırısı olarak nitelendirdi.  Peskov, Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 doğa gaz boru hatlarında meydana gelen ve ana hatların hasar görmesi sonucu meydana gelen olayları "benzeri görülmemiş nitelikte" olaylar diye niteledi. Peskov'a göre, yaşananlar, soruşturması uluslararası işbirliği gerektiren devlet düzeyinde bir terör eylemi. Peskov, "Elbette bu birkaç ülkenin işbirliğini gerektirecek bir olay... Bu, acil soruşturma gerektiren son derece tehlikeli bir durum... Bu bir olay. Şu ana kadar daha net bir niteleme veremiyoruz. Ancak yıkımın ölçeği, bunun gerçekten bir tür eylem olduğunu gösteriyor. Tabii ki, böyle bir terör eyleminin herhangi bir devletin dahli olmadan gerçekleşebileceğini tasavvur etmek çok zor” dedi.

15.34: NATO'dan Kuzey Akım sabotajıyla ilgili açıklama: Enerjinin ve diğer hibrit taktiklerin devlet veya devlet dışı aktörlerce cebri kullanımına karşı müttefikler hazırlıklı, caydırıcı ve savunma içinde olmaya devam edecek. Müttefiklerin kritik altyapılarına yönelik kasıtlı herhangi bir saldırı birlik içinde ve kararlı bir karşılık bulacak.13.41: Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bu akşam Putin ile görüşmemiz olacak. Ukrayna ile olan sıkıntıları konuşacağız" dedi. 

13.17: Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov, referandumlar sonucu yeni bölgelerin Rusya Federasyonu'na katılımına yönelik imza töreninin 30 Eylül Cuma günü saat 15.00'te Kremlin Sarayı'nda düzenleneceğini, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in de törende konuşma yapacağını duyurdu. 

12.11: Rusya'da devlet üniversitelerinde tam zamanlı eğitim gören öğrencilerin yurt dışına çıkışlarında, üniversitelerin dekanlarından aldıkları belgeleri ibraz etmeleri gerektiği belirtildi. Yedek asker olan öğrencilerin yurt dışına çıkmak için askerlik şubesinden izin almaları gerektiği kaydedildi. 

12.06: Ziraat Bankası, Rus ödeme sistemi Mir kartının kullanımını durdurduğunu bildirdi. 

10.09: Finlandiya basını, Rusya sınırından geçişlerin cuma gecesi durdurulacağını iddia etti.

10.08: Rusya Dışişleri Bakanlığı, Kuzey Akım boru hattında meydana gelen olayların, "Amerikan istihbaratının kontrolü altında olan bölgede yaşandığı" açıklaması yaptı.

09.56: Çek gazetesi Dnes, 2,9 milyar dolarlık Güney Kore üretimi silahların Çek Cumhuriyeti üzerinden Ukrayna'ya gönderileceğini duyurdu. Gazeteye göre silah partisi, uçaksavar füze sistemleri (SAM), mühimmat ve düşük irtifalarda uçan uçakların saldırılarını püskürtmek için kullanılan Chiron hava savunma sistemi ağırlıklı. Bunun Ukrayna'daki çatışmalar başladığından beri tek seferde yollanan en büyük silah partilerinden biri olduğu, Güney Kore şirketine ödemenin ABD tarafından yapıldığı belirtildi.

09.54: Duma Başkanı Volodin, "Kısmi seferberliğin ilan edildiği andan itibaren, orduya kayıtlı olan Rusya vatandaşlarının, askeri komiserliklerin izni olmadan yurt dışı dahil olmak üzere ikamet yerlerinden ayrılmaları yasaktır" dedi. 

09.52: Duma Enerji Komitesi Başkanı Pavel Zavalnı, hasarlı Kuzey Akım boru hatlarının onarımının en az altı ay, hatta bir yıl sürebileceğini söyledi.

09.49: İngiliz Savunma Bakanlığı'ndan bir kaynak, Kuzey Akım 1 ve 2 boru hatlarının uzaktan kumanda edilen patlayıcı ile tahrip edilmiş olabileceğini söyledi. 

09.48: EUobserver gazetesi, AB temsilcilerinin Rusya'ya karşı yeni yaptırımlarla ilgili nihai kararı yarınki toplantıda vereceklerini duyurdu. AB, yeni bir yaptırım paketinin parçası olarak Gazprom Neft, Rosneft ve Transneft'i listeye almayı planlıyor. Ayrıca yeni AB yaptırımları, Rusya'dan havyar, sigara ve alkol ithalatının yasaklanmasını öngörüyor.

09.46: İsveç Sahil Güvenlik yetkilileri, Kuzey Akım 1 ve 2 doğal gaz boru hatlarında dört noktada gaz sızıntısı bulunduğunu bildirdi. Svenska Dagbladet gazetesi, bunlardan ikisinin İsveç ekonomik bölgesinde olduğunu duyurdu. İsveç hükümeti daha önce üç gaz sızıntısı bildirmişti.

06.53: Moskovski Komsomolets'e göre, referandum yapılan Ukrayna bölgelerinin Rusya'ya katılım töreni Kremlin'de 30 Eylül cuma günü (yarın) saat 15.00'de başlayacak. Belgelerin imzalanıp duyurulmasının ardından Kızıl Meydan'da halk konseri planlanıyor. 2014'te Kırım'ın Rusya'ya katılımı aynı şekilde yapılmış, Başkan Putin destek mitingi ve konser katılımcılarına hitap etmişti.

06.50: Türkiye'ye "son dakika" turlarının fiyatlarında rekor artış olduğu bildiriliyor. Forbes Rusya'nın haberine göre, 20 Eylül'de Türkiye'de iki kişilik bir hafta tatil paketi 120-150 bin rubleye satılırken, aynı turlar bu hafta 850 bin rubleye kadar fırladı. Seferberlik sonrası bu turları "Rusya'dan çıkış bileti" olarak kulanmak isteyenlerin sayısında artış olduğu belirtildi.

06.43: Rusya'nın son yıllarda rezervlerinde daha fazla pay ayırdığı, yaptırımlar sonrası halkın ve yatırımcılarının talebinde rekor yaşanan Çin yuanı, dolara karşı tüm zamanların en düşük seviyesine geriledi. Dün Hong Kong borasaında yuan dolara karşı % 0,9 düştü, dolar 7.24 yuana yükseldi. Uzmanlar Çin'in zayıflayan ekonomiyi desteklemek için "gevşek para politikası"na önceik verdiğini vurguluyor. 

06.03: ABD Savunma Bakanlığı, Kuzey Akımı gaz boru hatlarında sabotaj oduğu sanılan olaylarla "hiçbir ilgisi olmadığını" açıkladı. Üst düzey bir Pentagon yetkilisi Reuters'e verdiği demeçte , "Kesinlikle hiçbir katılımımız yok" dedi. Buna karşılık ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, soruşturmanın ilk sonuçları alınana kadar ABD'nin herhangi bir ihtimali dile getiremeyeceğini söyledi.  Price, "Cevaplardan çok sorularımız var. Su altındaki inceleme ve soruşturma uzun zaman alabilir. Olayın açıklığa kavuşturulması için gerekli tüm yardımı sağlamaya hazırız" dedi. Daha önce, Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zaharova , ABD Başkanı Biden'ın "Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi halinde ABD'nin Kuzey Akım'ı sonlandıracağı" yönünde 7 Şubat'ta sarf ettiği sözlerini netleştirmesini talep etmişti. Beyaz Saray, Zaharova'nın sözlerine tepki gösterdi ve “Başkan, Kuzey Akım 2'nin işletmeye alınmayacağını ve bu konuda Almanya ile çalışacağımızı söyledi. Ve haklıydı, çünkü Almanya projeyi Şubat ayında dondurdu. Başkanın bahsettiği şey buydu" dedi.

05.53: Rusya'nın ABD Büyükelçisi Anatoli Antonov, "ABD'nin Ukrayna'daki durumu nükleer güçler çatışmasına doğru ittiğini" savundu. Antonov, "ABD'nin Ukrayna tarafında çatışmaya doğrudan katıldığı açık. Washington alenen Kiev'e ölümcül silah tedarikini artırıyor, Kiev'e istihbarat sağlanıyor, Rus ordusuna karşı ortak operasyonlar planlanıyor. Bu düşmanca eylemlere ve saldırılara karşı sabrımızı kontrol etmek istiyorlar. Aslında, Washington bu politikalarıyla durumu, büyük nükleer güçler arasında öngörülemeyen sonuçlarla dolu bir çatışmaya doğru itiyor" dedi. Rus elçi, herhangi bir nükleer silah kullanımının, yerel veya bölgesel bir çatışmanın hızla küresel bir felakete dönüşmesine yol açabileceği uyarısında bulundu. 

05.48: Papa Francis, "yaşanmakta olanı bir dünya savaşı olduğunu" savundu. Civilta Cattolica'ya demeç veren Papa, "Devam etmekte olan savaşı iyilerin ve kötülerin yer aldığı bir kovboy filmi gibi düşünmek yanlıştır. Aynı zamanda bunun Rusya ile Ukrayna arasındaki bir savaş olduğunu düşünmek de bir hatadır. Bu bir dünya savaşıdır." ifadelerini kullandı.

05.47: Moskova'nın merkezinde bazı cadde ve sokaklar 30 Eylül'de geçici olarak trafiğe kapatılacak. 13:00'ten itibaren Bolotnaya, Bolşaya Ordynka, Pyatnitskaya caddelerii ve Malı Moskvoretski köprüsü dahil trafiğin bloke edilmesi, medyada "referandumlarn ardından Rusya'ya katılımları kutlamak içim düzenlenecek mitingler ve konserler" ile açıklandı.